تولید آهن اسفنجی به روش احیای پایه زغالی
در ایران که بعد از هند دومین تولید کننده آهن اسفنجی در جهان میباشد، عمده تولید آهن اسفنجی به روش پایه گازی میدرکس میباشد. میتوان گفت تمامی تولید کنندگان آهن از کنسانتره پرعیار به شکل گندله و کلوخه به عنوان ماده اولیه و از گاز، زغال سنگ و یا کُک به عنوان احیا کننده استفاده میکنند. بنابراین در واحدهای تولید آهن، علاوه بر کورههای احیا نیاز به احداث کارخانجات مربوط به گندلهسازی، ککسازی و یا تجهیزات مربوط به تولید گاز احیایی (ریفرمر) نیز میباشد که هرکدام از این واحدها سرمایهی عظیمی را میطلبد. در واحدهای گندلهسازی علاوه بر حجم سرمایهگذاری زیاد، مصرف آب نیز قابل توجه است. بنابراین احداث چنین واحدهایی در کشور ما که با بحران آب مواجه است، منطقی نیست. از طرف دیگر افزایش قیمت و کاهش منابع سنگ آهن پرعیار نیز مشکل بزرگی است که در آیندهای نه چندان دور تاثیر شگرفی بر صنایع آهن و فولاد خواهد گذاشت. بنابراین با درنظر گرفتن موارد فوق (پرهزینه بودن فرایندهای گندلهسازی، ککسازی، واحدهای تولید گاز احیایی، افزایش روز افزون قیمت سنگ آهن و بحران آب به خصوص در مناطق خشک کشور) تولید کنندگان مجبور به استفاده از تکنولوژی و مواد اولیهی جایگزین و ارزان قیمت خواهند شد که علاوه بر حذف واحدهای ککسازی، گندلهسازی و تولید گاز احیایی، تا حد امکان مشکل مصرف آب را نیز مرتفع سازد.
همانطور که ذکر شد، افزایش نیاز به سنگ آهن و افزایش سریع قیمت آن در سالهای اخیر، باعث افزایش تمایل به استفاده از منابع کمعیارتر حاوی آهن شده است. بهعنوان مثال، میتوان معادن سنگ آهن کم عیار هماتیتی را نام برد که در مقابل سنگهای پرعیار قیمت ناچیزی دارند. همچنین میتوان به باطله های آهندار صنایع فولاد اشاره کرد. بنابراین اگر بتوان از این منابع برای تولید آهن استفاده کرد، سود قابل توجهی حاصل خواهد شد. زیرا در این صورت با استفاده از مواد اولیه بدون ارزش اقتصادی، محصولی تولید خواهد شد که بسیار ارزشمند است و آهن اسفنجی تولید شده در کورههای ذوبی برای تولید فولاد مصرف میشود. در جهان کشورهایی مانند هند، چین و اوکراین دارای تکنولوژی مشابه تولید آهن میباشند که این تکنولوژی را با قیمت میلیونها دلار بهفروش میرسانند. نکتهی قابل توجه این است که تابحال این تکنولوژی وارد ایران نشده و اولین شرکت داخلی که به این دانش دست یابد میتواند بهصورت انحصاری مالک چنین طرحی باشد و علاوه بر سود فراوان حاصل از تولید آهن به این روش، میتواند از فروش دانش حاصل نیز سود بسیار زیادی بدست آورد.
لازم به ذکر است که محصول آهن اسفنجی نهایی قابل استفاده در کورههای فولادسازی است. محصول آهنی این فرایند همچنین میتواند در شارژ کوره بلند مورد استفاده قرار گیرد. پیشبینی میشود که استفاده از این محصول آهنی در شارژ کوره بلند، علاوه بر افزایش راندمان کوره میتواند کاهش مصرف کک را نیز به همراه داشته باشد. درپایان باید به این نکته اشاره کرد که یکی از مزایای بسیار قابل توجه و چشمگیر طرح حاضر مصرف بسیار ناچیز آب آن است که باتوجه به اقلیم کشور عزیزمان و مشکلات آب، اهمیت اجرای آن در کشور را دوچندان میکند.
فرایند «تولید آهن اسفنجی از ضایعات و باطله ها بهروش احیای مستقیم پایه زغالی» بهدست تیمی توانمند در سالهای 1390 تا 1398 برای اولین بار در کشور بومی شده و نمونه آزمایشگاهی، پایلوت و سپس صنعتیِ محصول، تولید شده، در شهریورماه سال 1391 با شماره های 76552 و 76555 ثبت اختراع ملی شده و تاییدیههای علمی مربوطه نیز اخذ شد. همچنین این طرح برگزیدهی بیش از 18 جشنواره و رویداد استانی، ملی و بین المللی از جمله جشنواره ملی فنآفرینی شیخ بهایی، جشنواره بین المللی تجاریسازی فناوریهای پیشرفته نیز شده است. در ادامه شرکت مربوطه نیز با نام "پارس تکین آهن دانش بُنیه (سهامی خاص)" در تیرماه سال 1395 ثبت شده و در پارک علم و فناوری استان خراسان شمالی پذیرش نهایی و مستقر شده است. همچنین شرکت فوقالذکر در مهرماه 1395 بهعنوان شرکت نوپا نوع 1 موفق به اخذ مجوز دانش بنیان نیز شده است. در آذرماه 1397 نیز گواهی TRL (سطح آمادگی فناوری) با امتیاز 8 الماسی (از حداکثر سطح 9) از وزارت محترم علوم اخذ شد که نشان از آمادگی بالای فناوری جهت ورود به بازار دارد.
تماس با ما:
دفتر: خراسان شمالی ، اسفراین، دانشگاه فنی و مهندسی اسفراین، مرکز رشد واحدهای فناور شهرستان اسفراین
سایت پایلوت: خراسان رضوی، مشهد
Persiatakin.iron@gmail.com - betorecycle.com
دفتر شرکت: 05832211172
مهندس علوی فرد (مدیر عامل): 09157756003
دکتر شالچیان: 09153253696
مهندس نوری: 09153861466
اشتغالزایی: 10 تا 12 نفر
