قانونگذار در ماده 55 قانون مدنی، وقف را اینگونه تعریف می‌کند: «وقف عبارت است از اینکه عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود.» در متون فقهی در تعریف وقف آمده است: حبس‌المعین و تسبیل المنفعه منظور از حبس کردن عین مال، نگاه داشتن آن از نقل و انتقال و نیز از تصرفاتی است که موجب تلف عین شود.
وقف از سه رکن تشکیل می‌شود:
1- واقف.
2- موقوفه علیه (کسی است که حق استفاده از منافع موقوفه با ضوابط معین به او واگذار شده است)
3- عین موقوفه.
در شرع و قانون، هر یک از این سه رکن باید واجد شرایط شرعی و قانونی خاص خود باشد تا وقف به صورت صحیح تحقق یابد.
شرایط عین موقوفه:
مورد وقف یا عین موقوفه باید مالی باشد که با بقای عین بتوان از آن منتفع شد.
به تعبیر روشنتر عین موقوفه باید واجد 4 شرط باشد:
1- عین باشد نه دین یا منفعت.
2- ملک واقف باشد؛ نه ملک غیر.
3- با بقای عین بتوان از آن انتفاع برد.
4- به قبض دادن آن ممکن باشد.
در توضیح این موارد باید گفت که موقوفه باید عین مال باشد؛ خواه منقول یا غیرمنقول، چه مفروز و چه مُشاع.
افراز به معنای جداسازی و مستقل شدن بوده و ملک مفروز به معنای ملکی است که به لحاظ مالکیت استقلال یافته و مشخصاً ملک فرد خاصی به حساب آید.
بنابراین وقف همه اقسام اموال مذکور در صورت امکان انتفاعِ از آن با بقای عین مال صحیح است.
در وقف مستقل علم و فناوری، واقف نیک اندیش، عینی را با نیت علم و فناوری (تقویت و توسعه قطب های علمی و زیرساخت های آزمایشگاهی، حمایت از نخبگان، نوآوران و مخترعین، تجاری سازی اختراعات و فناوری ها، ایجاد اشتغال دانش بنیان و ... متناسب با نیاز روز جامعه) وقف می نماید.
واقفان نیک اندیش لطفا به جهت انجام وقف مستقل علم و فناوری به اداره اوقاف و امور خیریه محل خود مراجعه نمایید.
